شروع كار با ويندوز
روشنكردن و راهاندازینمودن رايانه
ابتدا قبل از روشنكردن رايانه، اطمينان حاصل كنيد كه كابلهای برق آن به پريز متّصل و كابلهای مرتبط بين برد مادر و صفحهكليد، موشواره و صفحهنمايش به صورت صحيح وصل شده باشند. سپس دكمه مخصوص روشنكردن رايانه، يعنی دكمه Power را كه بر روی جعبه مركزی رايانه قرار دارد، فشرده و سپس چنانچه صفحهنمايش نيز دارای دكمه روشن خاموش است، آن را نيز فشار دهيد تا روشن شود.
با روشنشدن جعبه مركزی رايانه كه منجر به روشنشدن اصل رايانه میگردد، صدای پنكه درون جعبه مركزی رايانه را میشنويد و پيغامهايی را بر روی صفحهنمايش مشاهده میكنيد. اين پيغامها بيانگر تستكردن قطعههای سختافزاری و انجام برخی از تنظيمات پيشنياز يا تعريفشده قبل از بارگذاری سيستمعامل میباشند. پس از چند لحظه، سيستمعامل ويندوز روبهروی شما قرار خواهد داشت.
ورود به سيستمعامل ويندوز
معمولاً هنگامی كه وارد سيستمعامل ويندوز XP میشويد، صفحه آبیرنگی كه پيغام Welcome را نشان میدهد، نمايان میگردد و ورود شما را به سيستمعامل خوشآمد میگويد. پس از چند لحظه، آن پيغام پنهان شده و آرم سيستمعامل به همراه عبارت «To begin, click your user name» كه به معنای «برای شروع، روی نام كاربری خودتان كليک كنيد!» ظاهر میشود.
در سمت راست صفحه، تعدادی نام كاربری كه بر اساس Loginهای ايجادشده در سيستمعامل ويندوز تعيين میگردند، مشاهده میشوند كه با كليکكردن بر روی هر كدام، میتوان داخل آن Login گرديد. از آنجا كه میتوان برای يک Login رمز تعيين كرد، پس در هنگام ورود به آنها ممكن است از شما درخواست ورود رمز شود. در اين صورت چنانچه رمز را میدانيد، آن را وارد كرده و كليد تأييد را بفشاريد تا داخل Login شده و از آن استفاده كنيد.
البته در قسمت پايين سمت چپ صفحه، گزينهای با عنوان Turn off computer قرار دارد كه در انتهای همين درس به توضيح آن خواهيم پرداخت.
صفحه روميزی ويندوز
با ورود به Login، صفحه روميزی ويندوزی را مشاهده میكنيد كه از اوّلين نقطه گوشه بالا سمت چپ تا آخرين نقطه گوشه پايين سمت راست فعّال صفحهنمايش را شامل میشود و به صورت عادی دارای قسمتهای زير است:
◊ كاغذ ديواری يا پسزمينه: در زير تمام قسمتهای ديگر صفحه روميزی ويندوز قرار میگيرد و میتواند يک رنگ يا يک تصوير باشد؛
◊ شمايلها (شكلکها): تصويرهای كوچكی هستند كه هر يک دارای عنوانی در زير خود میباشند و میتوان با آنها به كار در رايانه پرداخت؛
◊ نوار وظيفه: معمولاً به رنگ آبی و در قسمت پايين صفحه قرار دارد كه در گوشه سمت چپ آن دكمهای با عنوان Start و در گوشه سمت راست آن، ساعت نمايش میيابد.
نحوه استفاده از موشواره در سيستمعامل ويندوز
موشواره مهمترين راه استفاده از سيستمعامل ويندوز است، به طوری كه بدون آن، كار با اين سيستمعامل بسيار دشوار و حتّی در برخی موارد ناممكن میشود.
برای استفاده از موشواره، دست خود را بر روی آن قرار داده و آن را روی سطح تختی به صورت فيزیکی در جهات مختلف حركت دهيد. مشاهده میكنيد كه با جابهجاسازی موشواره در آن سطح، اشارهگر موشواره نيز كه معمولاً نمادی به شكل يک پيكان است، به تناسب بر روی صفحه روميزی ويندوز جابهجا میشود.
در استفاده از موشواره بايد سه عمل «كليکكردن»، «دابلكليکكردن» و «كشيدن و رهاكردن (درگنمودن)» را خوب دانسته و قادر باشيد آنها را به راحتی انجام دهيد.
كليکكردن
به فشاردادن يكی از كليدهای موشواره و پايين نگهداشتن آن به مدّت بسيار كوتاه گفته میشود كه دو نوع است:
◊ چنانچه كليد سمت چپ موشواره را كليک كنيد، معمولاً باعث انتخاب يك شمايل يا گزينه میگردد و به اين عمل، «كليک چپ كردن» میگويند؛
◊ چنانچه كليد سمت راست موشواره را كليک نماييد، معمولاً باعث فراخوانی فهرستی گزينشی حاوی گزينههايی میشود كه «فهرست گزينشی ميانبُر يا سريع» ناميده میشود و بسته به مكان كليکكردن، میتواند گزينههای آن متفاوت باشد كه به اين عمل «كليک راست كردن» میگويند.
دابلكليکكردن
به دو بار كليككردن روی يک شمايل يا گزينه با فاصله زمانی بسيار اندک گفته میشود كه معمولاً موجب اجرای آن شمايل يا گزينه میگردد.
كشيدن و رهاكردن (درگنمودن)
معمولاً برای جابهجاكردن يك شمايل يا گزينه به كار میرود كه دارای مرحلههای زير است:
1. اشارهگر را روی شمايل يا گزينه موردنظر خود قرار دهيد؛
2. يكی از دو كليد موشواره را بر حسب نياز بفشاريد؛
3. در حالی كه كليد موشواره را رها نكردهايد، شمايل يا گزينه را به مقصد موردنظر بكشيد؛
4. كليد موشواره را رها كنيد.
روش جابهجاسازی شمايلهای صفحه روميزی ويندوزتمايل(های) موردنظر را به مكان موردنظر درگ چپ كنيد.
دكمه Start
چنانچه روی دکمه Start در گوشه پايين سمت چپ صفحه روميزی ويندوز كليک كنيد يا كليد Winkey را بفشاريد، يک فهرست گزینشی كه حاوی گزينههای مختلفی است ظاهر میشود. حال اگر اشارهگر را روی هر يک از گزينههای آن قرار دهيد، آن گزينه به صورت پيشفرض آبیرنگ میشود و با كليکكردن بر روی هر يك از گزينههای آن، یکی از دو مورد زير اتّفاق میافتد:
◊ چنانچه گزينه در انتهای خود دارای علامت 4 باشد، با كليکكردن بر روی آن يک زيرفهرست گزینشی حاوی گزينههايی ظاهر میشود كه میتوان اشارهگر را بر روی هر يک از گزينههای آن بُرده و كليک كرد؛
◊ چنانچه گزينه در انتهای خود دارای علامت 4 نباشد، با كليکكردن بر روی آن فرمان متناسب با عنوان گزينه اجرا میشود.
فرمان ...Turn Off Computer
از اين فرمان برای خاموشكردن (نقطه مقابل روشنكردن)، راهاندازینمودن مجدّد و همچنين Stand Byكردن رايانه استفاده میشود. برای انجام هر يک از اين موارد، مرحلههای زير را طی كنيد:
1. روی دکمه Start كليک كنيد تا فهرست گزینشی آن آشكار شود؛
2. روی گزینه ...Turn Off Computer كليک نماييد تا فرمان مزبور اجرا شده و پنجرهای با همين عنوان آشكار شود. (مرحلههای 1 و 2 را به صورت خلاصه میتوان چنين بيان كرد: گزینه ...Start | Turn Off Computer را انتخاب كنيد.)؛
3. روی یکی از دكمههای زير كليک نماييد:
◊ Stand By: چنانچه میخواهید برای مدّت زمان كوتاهی رايانه خود را ترک كنيد، بهتر است رايانه را خاموش ننموده و آن را در حالت Stand By قرار دهيد. در اين حالت، بيشتر قطعههای سختافزاری رايانه تا زمان فشردهشدن يک كليد يا حركتنمودن موشواره خاموش میگردند. پس از بازگشت، كليدی را فشرده يا موشواره را حركت دهيد؛
◊ Turn Off: رايانه را خاموش کرده و پايين میآورد؛
◊ Restart: باعث راهاندازی مجدّد رايانه میگردد.
● كاربر بايد همواره سعی داشته باشد رایانه خود را از طريق كليد Power يا قطع برق خاموش نكند؛ زيرا ممكن است اطّلاعات ذخيرهشده شما در درون آن از بين رفته و ديسک سخت شما آسيب ببيند.
● امروزه بيشتر جعبههای مركزی رايانه، با اجرای فرمان Turn Off پس از چند لحظه به صورت خودكار خاموش میشوند؛ امّا ممكن است جعبههای مركزی رايانهای وجود داشته باشند كه لازم باشد پس از اجرا اين فرمان و ظاهرشدن پيغام خاموشكردن، كاربر به صورت دستی كليد Power را بفشارد تا رايانه خاموش شود.